Erthyl Gwadd: Tŷ Pawb – Croesi i Terracottapolis
Mae cyfraniad sylweddol Wrecsam i stori gweithgynhyrchu brics, teils a theracota yn sail i’r arddangosfa hon.
O ganol y 19eg ganrif hyd at 2008, roedd Wrecsam yn adnabyddus ledled y byd am ei gweithgynhyrchu a’i ddosbarthiad rhyngwladol o frics, teils a chynnyrch teracota. Gyda’r llysenw ‘Terracottapolis’, cynhyrchodd Wrecsam frics coch nodedig a theils addurniadol sydd wedi cael eu defnyddio’n helaeth yn rhai o’r adeiladau mwyaf crand ar draws Ynysoedd Prydain.
Cofrestrwch I dderbyn newyddion o Tŷ Pawb
- Cofrestru -
Bydd yr arddangosfa yn defnyddio arteffactau o gasgliad Amgueddfa Wrecsam. Bydd gweithiau celf cyfoes gan ymarferwyr lleol yn cyd-fynd â’r eitemau hyn.
Mae’r Brick Man yn dod i Wrecsam
Uchafbwynt yr arddangosfa fydd The Brick Man gan Antony Gormley, crëwr cerflun Angel of the North yn Gateshead.
Mae The Brick Man yn fodel 6 troedfedd ar gyfer cerflun arfaethedig 120 troedfedd o daldra a gafodd ei ddewis o gystadleuaeth ar gyfer safle canol dinas yn Nhriongl Holbeck ger Gorsaf Dinas Leeds ar ddiwedd yr 1980au. Ni sylweddolwyd y cerflun ar raddfa lawn erioed ar ôl iddo ddod i wrthwynebiadau gan gynllunwyr dinasoedd. Y model a’r archif ar gyfer y prosiect yng nghasgliad Amgueddfeydd ac Orielau Leeds yw’r cyfan sydd ar ôl bellach.
I gyd-fynd â’r model bydd deunydd archif o gamau cynllunio’r cerflun. Mae hyn yn cynnwys llythyrau a thoriadau o’r wasg sy’n cynnig cipolwg hynod ddiddorol ar ymateb y cyhoedd a’r sgyrsiau a gafwyd ynghylch y cynigion gwreiddiol.
Cefnogir benthyciad The Brick Man o Amgueddfeydd ac Orielau Leeds gan Raglen Benthyca Weston gyda’r Gronfa Gelf. Wedi’i chreu gan Sefydliad Garfield Weston a’r Gronfa Gelf, Rhaglen Fenthyciadau Weston yw’r cynllun ariannu cyntaf erioed ledled y DU i alluogi amgueddfeydd llai ac amgueddfeydd awdurdodau lleol i fenthyg gweithiau celf ac arteffactau o gasgliadau cenedlaethol.
Antony Gormley
THE BRICK MAN (MODEL), 1987
Terracotta, gwydr ffibr a phlaster
196 x 50 x 38 cm
Oriel Gelf Dinas Leeds, Leeds, Lloegr
© yr arlunydd
Artist Wal Pawb i nodwedd
Mae’r arddangosfa hefyd yn bartner i gomisiwn Wal Pawb Lydia Meehan a lansiwyd yn 2020.
Mae Wal Pawb yn gomisiwn bob dwy flynedd o chwe gwaith celf i’w harddangos ar ddau hysbysfwrdd Tri-Gweledigaeth yn Tŷ Pawb.
Roedd diwydiant teils a theracota toreithiog Wrecsam yn sail weledol a chysyniadol ar gyfer cyhoeddiad Lydia Meehan, o’r enw ‘Everybody’s Wall and Other Meeting Points’.
Dathlu treftadaeth ddiwydiannol Wrecsam
Dywedodd y Cynghorydd Hugh Jones, Aelod Arweiniol Cyngor Wrecsam dros Gymunedau, Partneriaethau, Gwarchod y Cyhoedd a Diogelwch Cymunedol: “Roedd gweithgynhyrchu brics, teils a theracota unwaith yn rhan fawr o ddiwydiant Wrecsam, gyda chynhyrchion yn cael eu cludo ar gyfer prosiectau adeiladu ledled y DU. .
“Mae enwau enwog fel Dennis o Riwabon yn dal i gael eu cydnabod ar draws y wlad a’u cofio’n annwyl gan lawer o bobl leol.
“Bydd Chwedlau o Terracottapolis yn dathlu’r stori hon, gan blethu arteffactau lleol gwreiddiol ynghyd â gweithiau celf cyfoes. Rwy’n gobeithio y bydd yr arddangosfa’n cael ei mwynhau gan lawer a oedd yn rhan o’r diwydiant hwn ac y bydd hefyd yn ein helpu i gyflwyno cynulleidfa newydd sbon i dreftadaeth ddiwydiannol a gweithgynhyrchu gyfoethog Wrecsam.”
Dywedodd Sophia Weston, Ymddiriedolwr Sefydliad Garfield Weston: “Un o nodau allweddol Rhaglen Benthyciadau Weston yw helpu amgueddfeydd i adrodd straeon cymhellol trwy fenthyciadau cyffrous sy’n berthnasol i dreftadaeth leol, felly rydym yn falch iawn o gefnogi arddangosfa The Brick Man yn Wrecsam.”
Cynlluniwch eich ymweliad
- Bydd Chwedlau o Terracottapolis yn cael eu harddangos rhwng 19 Mawrth a 11 Mehefin.
- Oriau agor yr oriel: 10am-4pm, dydd Llun i ddydd Sadwrn.
- Ymunwch â ni ar gyfer y digwyddiad agoriadol am 6pm ar ddydd Gwener 18fed Mawrth.
Mae Chwedlau o Terracottapolis yn brosiect partneriaeth rhwng Tŷ Pawb ac Amgueddfa ac Archifau Wrecsam
Cefnogir yr arddangosfa gan Gyngor Celfyddydau Cymru, Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam, Amgueddfeydd ac Orielau Leeds, Archif Papurau Cerflunwyr Sefydliad Henry Moore, Sefydliad Garfield Weston a’r Gronfa Gelf.
Delwedd arweiniol: Strata lleol, Lesley James 2021
