Am y tro cyntaf ers 2007, gall pobl y Rhos glywed Cloc y Stiwt yn canu ar ôl ymdrech arwrol gan y gymuned i godi digon o arian i adfer y clychau a’r cloc.
Lansiwyd apêl am gyllid i wneud y gwaith yn 2018 gyda tharged o £10,000, a gefnogwyd gan y gymuned hyd at £23,000! Roedd yr apêl hefyd yn nodi 50 mlynedd ers cau Pwll Glo’r Hafod lle roedd nifer o bobl leol yn gweithio.
ALLECH CHI WNEUD GWAHANIAETH I FYWYD PLENTYN SYDD MEWN GOFAL?
Camodd sefydliadau eraill i’r adwy gan gynnwys Ysgol yr Hafod, Ysgol Maes y Mynydd ac Ysgol y Grango, a gododd arian mewn sawl ffordd, fel gwnaeth y Co-op a Chyfeillion y Stiwt.
Unwaith roedd £50,000 wedi ei godi, aethpwyd at CADW a derbyniwyd grant o £50,000. Gallai gwaith ddechrau bellach 🙂
Gwnaed y gwaith gan Phillips & Curry ac Ymgynghorwyr Treftadaeth y Stiwt fu’n rheoli, sef Tim Radcliffe Associates.
“Yn falch iawn o beth rydym wedi ei gyflawni”
Meddai Brian Jones, Cyfarwyddwr/Ymddiriedolwr Celfyddydau’r Stiwt: “Mae hwn yn adeilad pwysig iawn yn ein cymuned ac adfer y cloc yw’r prosiect cyntaf i ni ar gyfer adfer yr adeilad rhestredig Gradd 2 hwn i’w gyflwr gwreiddiol. Rydym yn arbennig o falch o beth rydym wedi ei gyflawni hyd yma.”
Dywedodd y Cynghorydd David A Bithell, Aelod Lleol Johnstown ac Aelod o Gyngor Cymuned Rhos bod y Cyngor Cymuned wedi addo cyllid i roi cychwyn ar y prosiect a’i fod wedi bod yn llwyddiant mawr a’i fod yn wych gweld sut gall y gymuned gydweithio. Mae cofio hanes yn bwysig iawn ac rydym i gyd yn falch bod y cloc wedi cychwyn seinio eto.
Mae’r llun yn dangos y Cynghorydd David A Bithell, Cyngor Cymuned y Rhos, Brian Jones, Cyfarwyddwr / Ymddiriedolwr Celfyddydau’r Stiwt ac Arweinydd Cyngor Wrecsam, y Cynghorydd Mark Pritchard, a fynychodd ddigwyddiad i nodi adferiad y clychau’n ddiweddar.
Adeiladwyd y Stiwt yn 1926 – blwyddyn y Streic Gyffredinol – gyda grant cyfalaf o £20,000 gan Gymdeithas Lles y Glowyr – mae’r adeilad yn symbol o dreftadaeth lofaol yr ardal. Cyfrannodd glowyr y cyfnod 1 geiniog yr wythnos, llawer ohonynt o Bwll Glo’r Hafod a gaewyd yn 1968.
“Cofnod hanesyddol unigryw”
Yn wreiddiol roedd y cloc pedwar wyneb yn cael ei droi â llaw bob dydd. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, ar ôl i’r dyn oedd yn troi’r cloc ddringo i beirianwaith y cloc, penderfynodd nodi dyddiadau ac amseroedd y cyrchoedd awyr ar fynydd Rhos mewn sialc ar ddrysau’r cloc. Mae’r cofnod hanesyddol unigryw hwn yn dal yno heddiw. Yn 1990 newidiwyd y peirianwaith i drydan, gan waredu’r angen i orfod troi’r cloc yn ddyddiol.
Cynhyrchodd yr Ymddiriedolaeth fideo i helpu gyda’r apêl (fideo Saesneg):
Mae’r Stiwt yn gartref i theatr hardd 490 sedd, yn ogystal â 3 gofod digwyddiadau hyblyg, ac wedi ei adeiladu a’i gynnal gan ac er lles y gymuned leol. Agorwyd y Stiwt ar 25 Medi, 1926, a chafodd ei ailwampio a’i ailagor yn 1999. Mae’r Stiwt yn elusen gofrestredig ac yn cael ei redeg gan Ymddiriedolaeth Celfyddydau’r Stiwt, Cyf.
Os ydych yn chwilio am rywle i’w logi ar gyfer sioeau, digwyddiadau neu logi ystafelloedd, beth am eu ffonio ar 01978 841300 neu anfon e-bost at eirian@stiwt.com
