Mae’r wefan hon yn defnyddio cwcis. Trwy ei defnyddio, rydych yn cytuno i’w defnydd. Am fwy o wybodaeth, darllenwch ein Polisi Preifatrwydd.
Derbyn
Newyddion Cyngor Wrecsam
  • Busnes ac addysg
  • Y cyngor
  • Pobl a lle
  • Digwyddiadau
  • Fideo
  • Arall
  • English
Darllen 5 peth diddorol am Y Waun
Rhannu
Notification Show More
Newyddion diweddaraf
CBDC yn cyhoeddi Taith ‘Ein Crys Cymru’ cyn UEFA EWRO Menywod 2025
CBDC yn cyhoeddi Taith ‘Ein Crys Cymru’ cyn UEFA EWRO Menywod 2025
Digwyddiadau Pobl a lle
Pontcysyllte aqueduct
Dweud Eich Dweud yn Nyfodol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy
Pobl a lle
Theatr Stiwt
Ysgolion Wrecsam yn ymuno: Cyngerdd codi arian ar gyfer apel Eisteddfod Genedlaethol 2025!
Digwyddiadau Pobl a lle
Rydyn ni'n chwifio'r faner ar gyfer Diwrnod y Lluoedd Arfog
Rydyn ni’n chwifio’r faner ar gyfer Diwrnod y Lluoedd Arfog
Digwyddiadau Pobl a lle Y cyngor
food supply chain
Cwmni Wrecsam yn gyrru twf yng nghadwyn cyflenwi bwyd Cymru
Busnes ac addysg
Newyddion Cyngor Wrecsam
Search
  • Busnes ac addysg
  • Y cyngor
  • Pobl a lle
  • Digwyddiadau
  • Fideo
  • Arall
  • English
Dilynwch NI
© 2023 Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam
Newyddion Cyngor Wrecsam > Blog > Arall > 5 peth diddorol am Y Waun
ArallPobl a lle

5 peth diddorol am Y Waun

Diweddarwyd diwethaf: 2019/02/21 at 12:18 PM
Rhannu
Darllen 7 funud
5 peth diddorol am Y Waun
Parc Brynkinalt, Y Waun
RHANNU

Yn y rhifyn hwn o ‘bum peth diddorol am lefydd ym Mwrdeistref Sirol Wrecsam’, byddwn yn canolbwyntio ar y Waun 🙂

Cynnwys
1. Castell y Waun2. Parc Gwledig Brynkinalt3. Traphont Ddŵr y Waun4. Llwybr cerdded y Waun ac Afon Ceiriog5. Billy Meredith

Mae gennym lawer o bethau i’w cyflwyno i chi, felly gadewch i ni ddechrau gyda’n ffefryn sy’n siŵr o fod yn syndod i chi…

1. Castell y Waun

Adeiladwyd Castell y Waun ym 1295 gan Robert Mortimer de Chirk, roedd yn un o’r grŵp o gaerau a gafodd eu hadeiladu gan Edward I ar draws Gogledd Cymru, a’u pwrpas oedd cadw Cymru dan reolaeth Lloegr.

Adeiladwyd y castell â strategaeth amddiffynnol mewn golwg, mae’r waliau, er enghraifft, yn bum medr o drwch. Adeiladwyd y castell yn hynod grefftus.

- Cofrestru -
Eisteddfod Wrecsam 2025

YMGEISIO AM LE MEITHRIN AR GYFER MEDI 2019

Ym 1595, prynwyd Castell y Waun gan Syr Thomas Myddleton am £5,000 – sy’n swnio fel pris rhad iawn o’i gymharu â phrisiau heddiw – ond mewn gwirionedd, nid oedd yn bris rhad o bell ffordd.

Gwariodd Thomas lawer iawn o arian i wella’r castell, gan gynnwys adeiladu Rhes y Gogledd a’r Ystafelloedd Mawreddog, gyda’r bwriad o’i ddefnyddio fel ei gartref teuluol… ond yn Essex oedd ei brif gartref.

Dros y 400 mlynedd nesaf, teulu Myddleton oedd yn rheoli Castell y Waun, ac ymhlith y cenedlaethau dilynol roedd diwydianwyr, entrepreneuriaid a gwleidyddion uchelgeisiol.

Ym 1910, disgynnodd Thomas Scott-Ellis mewn cariad â Chastell y Waun a bu’n prydlesu’r castell gan y teulu Myddleton. Parhaodd hyn tan 1946, pan benderfynodd ymddeol yn ôl i’w ystadau Albanaidd.

Erbyn hyn, yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol sy’n berchen ar y castell, ac mae’n agored i’r cyhoedd fynd i ymweld ag ef.
Gall ymwelwyr yng Nghastell y Waun archwilio’r Ystafelloedd Mawreddog, gweld Neuadd Cromwell (sydd ag arfau Rhyfel Cartref prin), ymweld â’r capel, cerdded drwy’r gerddi, a gweld Neuadd y Gweision, ynghyd â nifer o uchafbwyntiau eraill.

Yn ogystal â hynny, mae nifer o weithgareddau y gallwch gymryd rhan ynddynt, megis cerdded Nordig ac adnabod coed yn y gaeaf.

Mae Castell y Waun yn lle gwych i ymweld ag ef 🙂

2. Parc Gwledig Brynkinalt

Yn llawer llai adnabyddus na Chastell y Waun, ond hefyd yn ddeniadol mewn ffordd unigryw, Parc Gwledig Brynkinalt yw ein hail ddewis.

Mae wedi’i ddisgrifio fel ‘trysor cudd,’ ac mae’n debyg nad yw’n denu gymaint o ymwelwyr o’i gymharu â’n parciau gwledig eraill.

Os byddwch yn ymweld â Pharc Gwledig Brynkinalt, cewch fwynhau rhwydwaith o lwybrau troed yn mynd drwy dirlun llawn o flodau a bywyd gwyllt (gan gynnwys gloÿnnod byw glas hyfryd yn ystod yr haf).

Mae’r parc hefyd yn cynnwys arteffactau mwyngloddio, wagen lo a disg dorri i ddathlu treftadaeth ddiwydiannol y parc.

Dyma fideo byr i roi cipolwg i chi…

3. Traphont Ddŵr y Waun

Adeiladwyd Traphont Ddŵr y Waun gan Thomas Telford a William Jessop, mae iddi ddeg acer – a phob un yn 40 troedfedd o led.

Cwblhawyd y gwaith adeiladu ym 1801, ac mae’n rhan o Safle Treftadaeth y Byd Traphont Ddŵr Pontcysyllte.

Mae camlas y Draphont tua 70 troedfedd uwchlaw Dyffryn Ceiriog hyfryd, ac mae’n rhaid i chi ymweld â hi os ydych chi yn yr ardal.

Mae’r draphont wedi’i disgrifio fel ‘campwaith arbennig o beirianneg’ ac nid oes modd osgoi ei hysblander.

Mae ein herthygl blog am y Draphont fwy ym Mhontcysyllte yn rhoi cipolwg ar sut wnaeth Telford, Jessop ac eraill gydweithio i wireddu eu gweledigaeth.

Ond rhywsut neu’i gilydd, wrth edrych ar y draphont, mae’n anodd peidio â phendroni – ‘sut ar y ddaear y codwyd hon?’

4. Llwybr cerdded y Waun ac Afon Ceiriog

Mae digonedd o ddewis yn yr ardal hon os ydych chi’n mwynhau cerdded, ond mae yna rhywbeth arbennig am y llwybr hwn.

Mae’n llwybr cerdded cylchog sy’n eich arwain o’r Waun (gan gychwyn ger yr orsaf rheilffordd), i Gastell y Waun, cyn dod i lawr tuag Afon Ceiriog, sy’n dilyn ymyl yr afon yn ôl i’r Waun.

Mae golygfeydd godidog i bob cyfeiriad, felly cofiwch fynd â chamera neu ffôn clyfar hefo chi.

Mae’r llwybr yn tua saith milltir o hyd, felly mae’n debyg y byddwch chi angen diwrnod llawn i ymhyfrydu yn y daith a chymryd ambell i egwyl. Neu os nad ydych chi’n bwriadu cymryd egwyl, disgwyliwch dreulio pedair awr yn cwblhau’r llwybr.

Yn debyg iawn i nifer o lwybrau lleol, mae gennym ganllaw gwych ar gyfer y llwybr hwn, gallwch ei lawrlwytho ar ein gwefan.

Felly estynnwch yr esgidiau cerdded… os nad ydych chi wedi dechrau ar eich taith i Barc Gwledig Brynkinalt yn barod 😉

5. Billy Meredith

Ganed William Henry Meredith, sy’n fwy adnabyddus fel Billy, yn y Waun ym 1874 ac aeth ymlaen i fod yn chwaraewr pêl-droed proffesiynol.

Roedd yn chwaraewr da iawn – bu’n cynrychioli’r ddau glwb ym Manceinion – a chwaraeodd i Gymru 48 o weithiau, gan sgorio 11 gôl.

Mae wedi’i ddisgrifio fel ‘mab mwyaf enwog y Waun’ a ‘seren cyntaf Manceinion Unedig’, dau beth i fod yn falch iawn ohonynt.

Ei hoff safle oedd ‘asgellwr dde’. I’r rheiny sy’n anghyfarwydd â’r safle hwn, meddyliwch am Cristiano Ronaldo yn ifanc – yn chwarae ar ochr dde’r cae, gyda’r bwriad i ymosod.

Roedd yn aelod o grŵp o chwaraewyr a helpodd Manceinion Unedig i ennill eu teitl cynghrair cyntaf. Aethant ymlaen i ennill teitl cynghrair arall, Cwpan FA a dwy Darian Elusennol yn ystod ei gyfnod yno.

Gellir darganfod mwy am hanes Billy yn yr erthygl Newyddion BBC hon. Roedd yn gymeriad diddorol tu hwnt a lwyddodd i chwarae pêl-droed yn broffesiynol nes yr oedd yn hanner cant!

Gobeithiwn i chi fwynhau’r rhifyn hwn, a chofiwch gadw llygad allan unwaith eto am y rhifyn nesaf.

Y dyddiad cau ar gyfer ceisiadau ysgol meithrin yn 2019 yw Chwefror 22

YMGEISIWCH NAWR

Rhannu
Erthygl flaenorol Rhiant neu ofalwr? Helpwch ni i wella chwarae plant yn Wrecsam! Rhiant neu ofalwr? Helpwch ni i wella chwarae plant yn Wrecsam!
Erthygl nesaf Service to sport award Anrhydeddu sêr chwaraeon mewn Gwobrau Chwaraeon

Cysylltu

590 Dilynwyr Hoffi
1k Dilynwyr Dilyn
500 Dilynwyr Dilyn
- Cofrestru -
Ad image

Y newyddion diweddaraf

CBDC yn cyhoeddi Taith ‘Ein Crys Cymru’ cyn UEFA EWRO Menywod 2025
CBDC yn cyhoeddi Taith ‘Ein Crys Cymru’ cyn UEFA EWRO Menywod 2025
Digwyddiadau Pobl a lle Mehefin 26, 2025
Pontcysyllte aqueduct
Dweud Eich Dweud yn Nyfodol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy
Pobl a lle Mehefin 23, 2025
Theatr Stiwt
Ysgolion Wrecsam yn ymuno: Cyngerdd codi arian ar gyfer apel Eisteddfod Genedlaethol 2025!
Digwyddiadau Pobl a lle Mehefin 23, 2025
Rydyn ni'n chwifio'r faner ar gyfer Diwrnod y Lluoedd Arfog
Rydyn ni’n chwifio’r faner ar gyfer Diwrnod y Lluoedd Arfog
Digwyddiadau Pobl a lle Y cyngor Mehefin 23, 2025

Efallai yr hoffech weld y rhain hefyd

CBDC yn cyhoeddi Taith ‘Ein Crys Cymru’ cyn UEFA EWRO Menywod 2025
DigwyddiadauPobl a lle

CBDC yn cyhoeddi Taith ‘Ein Crys Cymru’ cyn UEFA EWRO Menywod 2025

Mehefin 26, 2025
Pontcysyllte aqueduct
Pobl a lle

Dweud Eich Dweud yn Nyfodol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy

Mehefin 23, 2025
Theatr Stiwt
DigwyddiadauPobl a lle

Ysgolion Wrecsam yn ymuno: Cyngerdd codi arian ar gyfer apel Eisteddfod Genedlaethol 2025!

Mehefin 23, 2025
Rydyn ni'n chwifio'r faner ar gyfer Diwrnod y Lluoedd Arfog
DigwyddiadauPobl a lleY cyngor

Rydyn ni’n chwifio’r faner ar gyfer Diwrnod y Lluoedd Arfog

Mehefin 23, 2025
Wrexham County Borough Council
//

Mae Newyddion y Cyngor yn darparu’r holl newyddion diweddaraf gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam.

Dolenni cyflym

  • Rhestr ddarllen
  • Fy Niweddariadau
  • Cysylltwch â’r cyngor
  • Polisi preifatrwydd

Prif storiau

Tanysgrifiwch i’n bwletin newyddion a chael y newyddion a’r wybodaeth ddiweddaraf gan Gyngor Wrecsam.

Newyddion Cyngor Wrecsam
Dilynwch NI

© 2023 Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam

Wedi’i dynnu oddi ar y rhestr ddarllen.

Undo
Wrexham Council News
Welcome back!

Sign in to your account

Lost your password?
  • Cymraeg
  • English