Mae’r wefan hon yn defnyddio cwcis. Trwy ei defnyddio, rydych yn cytuno i’w defnydd. Am fwy o wybodaeth, darllenwch ein Polisi Preifatrwydd.
Derbyn
Newyddion Cyngor Wrecsam
  • Busnes ac addysg
  • Y cyngor
  • Pobl a lle
  • Digwyddiadau
  • Fideo
  • Arall
  • English
Darllen 5 peth diddorol am Y Waun
Rhannu
Notification Show More
Newyddion diweddaraf
Tŷ Pawb i gynnal Parth Cefnogwyr Teuluol i Ferched Cymru yn Ewro 2025 ddydd Sadwrn yma!
Tŷ Pawb i gynnal Parth Cefnogwyr Teuluol i Ferched Cymru yn Ewro 2025 ddydd Sadwrn yma!
Digwyddiadau Pobl a lle
Cyfle am fwyty neu gaffi yng nghanol Wrecsam
Cyfle am fwyty neu gaffi yng nghanol Wrecsam
Y cyngor
Food Waste Recycling Caddy
Awgrymiadau defnyddiol i gadw’ch cadi bwyd yn ffres yr haf hwn
Datgarboneiddio Wrecsam Pobl a lle Y cyngor
Gwybodaeth
Oedi mewn casgliadau biniau oherwydd tân mewn gwaith ailgylchu
Y cyngor
Canol Dinas Wrecsam yn llawn Lliwiau Llwybr Gwenyn i ddathlu peillwyr
Canol Dinas Wrecsam yn llawn Lliwiau Llwybr Gwenyn i ddathlu peillwyr
Datgarboneiddio Wrecsam Pobl a lle Y cyngor
Newyddion Cyngor Wrecsam
Search
  • Busnes ac addysg
  • Y cyngor
  • Pobl a lle
  • Digwyddiadau
  • Fideo
  • Arall
  • English
Dilynwch NI
© 2023 Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam
Newyddion Cyngor Wrecsam > Blog > Arall > 5 peth diddorol am Y Waun
ArallPobl a lle

5 peth diddorol am Y Waun

Diweddarwyd diwethaf: 2019/02/21 at 12:18 PM
Rhannu
Darllen 7 funud
5 peth diddorol am Y Waun
Parc Brynkinalt, Y Waun
RHANNU

Yn y rhifyn hwn o ‘bum peth diddorol am lefydd ym Mwrdeistref Sirol Wrecsam’, byddwn yn canolbwyntio ar y Waun 🙂

Cynnwys
1. Castell y Waun2. Parc Gwledig Brynkinalt3. Traphont Ddŵr y Waun4. Llwybr cerdded y Waun ac Afon Ceiriog5. Billy Meredith

Mae gennym lawer o bethau i’w cyflwyno i chi, felly gadewch i ni ddechrau gyda’n ffefryn sy’n siŵr o fod yn syndod i chi…

1. Castell y Waun

Adeiladwyd Castell y Waun ym 1295 gan Robert Mortimer de Chirk, roedd yn un o’r grŵp o gaerau a gafodd eu hadeiladu gan Edward I ar draws Gogledd Cymru, a’u pwrpas oedd cadw Cymru dan reolaeth Lloegr.

Adeiladwyd y castell â strategaeth amddiffynnol mewn golwg, mae’r waliau, er enghraifft, yn bum medr o drwch. Adeiladwyd y castell yn hynod grefftus.

- Cofrestru -
Eisteddfod Wrecsam 2025

YMGEISIO AM LE MEITHRIN AR GYFER MEDI 2019

Ym 1595, prynwyd Castell y Waun gan Syr Thomas Myddleton am £5,000 – sy’n swnio fel pris rhad iawn o’i gymharu â phrisiau heddiw – ond mewn gwirionedd, nid oedd yn bris rhad o bell ffordd.

Gwariodd Thomas lawer iawn o arian i wella’r castell, gan gynnwys adeiladu Rhes y Gogledd a’r Ystafelloedd Mawreddog, gyda’r bwriad o’i ddefnyddio fel ei gartref teuluol… ond yn Essex oedd ei brif gartref.

Dros y 400 mlynedd nesaf, teulu Myddleton oedd yn rheoli Castell y Waun, ac ymhlith y cenedlaethau dilynol roedd diwydianwyr, entrepreneuriaid a gwleidyddion uchelgeisiol.

Ym 1910, disgynnodd Thomas Scott-Ellis mewn cariad â Chastell y Waun a bu’n prydlesu’r castell gan y teulu Myddleton. Parhaodd hyn tan 1946, pan benderfynodd ymddeol yn ôl i’w ystadau Albanaidd.

Erbyn hyn, yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol sy’n berchen ar y castell, ac mae’n agored i’r cyhoedd fynd i ymweld ag ef.
Gall ymwelwyr yng Nghastell y Waun archwilio’r Ystafelloedd Mawreddog, gweld Neuadd Cromwell (sydd ag arfau Rhyfel Cartref prin), ymweld â’r capel, cerdded drwy’r gerddi, a gweld Neuadd y Gweision, ynghyd â nifer o uchafbwyntiau eraill.

Yn ogystal â hynny, mae nifer o weithgareddau y gallwch gymryd rhan ynddynt, megis cerdded Nordig ac adnabod coed yn y gaeaf.

Mae Castell y Waun yn lle gwych i ymweld ag ef 🙂

2. Parc Gwledig Brynkinalt

Yn llawer llai adnabyddus na Chastell y Waun, ond hefyd yn ddeniadol mewn ffordd unigryw, Parc Gwledig Brynkinalt yw ein hail ddewis.

Mae wedi’i ddisgrifio fel ‘trysor cudd,’ ac mae’n debyg nad yw’n denu gymaint o ymwelwyr o’i gymharu â’n parciau gwledig eraill.

Os byddwch yn ymweld â Pharc Gwledig Brynkinalt, cewch fwynhau rhwydwaith o lwybrau troed yn mynd drwy dirlun llawn o flodau a bywyd gwyllt (gan gynnwys gloÿnnod byw glas hyfryd yn ystod yr haf).

Mae’r parc hefyd yn cynnwys arteffactau mwyngloddio, wagen lo a disg dorri i ddathlu treftadaeth ddiwydiannol y parc.

Dyma fideo byr i roi cipolwg i chi…

3. Traphont Ddŵr y Waun

Adeiladwyd Traphont Ddŵr y Waun gan Thomas Telford a William Jessop, mae iddi ddeg acer – a phob un yn 40 troedfedd o led.

Cwblhawyd y gwaith adeiladu ym 1801, ac mae’n rhan o Safle Treftadaeth y Byd Traphont Ddŵr Pontcysyllte.

Mae camlas y Draphont tua 70 troedfedd uwchlaw Dyffryn Ceiriog hyfryd, ac mae’n rhaid i chi ymweld â hi os ydych chi yn yr ardal.

Mae’r draphont wedi’i disgrifio fel ‘campwaith arbennig o beirianneg’ ac nid oes modd osgoi ei hysblander.

Mae ein herthygl blog am y Draphont fwy ym Mhontcysyllte yn rhoi cipolwg ar sut wnaeth Telford, Jessop ac eraill gydweithio i wireddu eu gweledigaeth.

Ond rhywsut neu’i gilydd, wrth edrych ar y draphont, mae’n anodd peidio â phendroni – ‘sut ar y ddaear y codwyd hon?’

4. Llwybr cerdded y Waun ac Afon Ceiriog

Mae digonedd o ddewis yn yr ardal hon os ydych chi’n mwynhau cerdded, ond mae yna rhywbeth arbennig am y llwybr hwn.

Mae’n llwybr cerdded cylchog sy’n eich arwain o’r Waun (gan gychwyn ger yr orsaf rheilffordd), i Gastell y Waun, cyn dod i lawr tuag Afon Ceiriog, sy’n dilyn ymyl yr afon yn ôl i’r Waun.

Mae golygfeydd godidog i bob cyfeiriad, felly cofiwch fynd â chamera neu ffôn clyfar hefo chi.

Mae’r llwybr yn tua saith milltir o hyd, felly mae’n debyg y byddwch chi angen diwrnod llawn i ymhyfrydu yn y daith a chymryd ambell i egwyl. Neu os nad ydych chi’n bwriadu cymryd egwyl, disgwyliwch dreulio pedair awr yn cwblhau’r llwybr.

Yn debyg iawn i nifer o lwybrau lleol, mae gennym ganllaw gwych ar gyfer y llwybr hwn, gallwch ei lawrlwytho ar ein gwefan.

Felly estynnwch yr esgidiau cerdded… os nad ydych chi wedi dechrau ar eich taith i Barc Gwledig Brynkinalt yn barod 😉

5. Billy Meredith

Ganed William Henry Meredith, sy’n fwy adnabyddus fel Billy, yn y Waun ym 1874 ac aeth ymlaen i fod yn chwaraewr pêl-droed proffesiynol.

Roedd yn chwaraewr da iawn – bu’n cynrychioli’r ddau glwb ym Manceinion – a chwaraeodd i Gymru 48 o weithiau, gan sgorio 11 gôl.

Mae wedi’i ddisgrifio fel ‘mab mwyaf enwog y Waun’ a ‘seren cyntaf Manceinion Unedig’, dau beth i fod yn falch iawn ohonynt.

Ei hoff safle oedd ‘asgellwr dde’. I’r rheiny sy’n anghyfarwydd â’r safle hwn, meddyliwch am Cristiano Ronaldo yn ifanc – yn chwarae ar ochr dde’r cae, gyda’r bwriad i ymosod.

Roedd yn aelod o grŵp o chwaraewyr a helpodd Manceinion Unedig i ennill eu teitl cynghrair cyntaf. Aethant ymlaen i ennill teitl cynghrair arall, Cwpan FA a dwy Darian Elusennol yn ystod ei gyfnod yno.

Gellir darganfod mwy am hanes Billy yn yr erthygl Newyddion BBC hon. Roedd yn gymeriad diddorol tu hwnt a lwyddodd i chwarae pêl-droed yn broffesiynol nes yr oedd yn hanner cant!

Gobeithiwn i chi fwynhau’r rhifyn hwn, a chofiwch gadw llygad allan unwaith eto am y rhifyn nesaf.

Y dyddiad cau ar gyfer ceisiadau ysgol meithrin yn 2019 yw Chwefror 22

YMGEISIWCH NAWR

Rhannu
Erthygl flaenorol Rhiant neu ofalwr? Helpwch ni i wella chwarae plant yn Wrecsam! Rhiant neu ofalwr? Helpwch ni i wella chwarae plant yn Wrecsam!
Erthygl nesaf Service to sport award Anrhydeddu sêr chwaraeon mewn Gwobrau Chwaraeon

Cysylltu

590 Dilynwyr Hoffi
1k Dilynwyr Dilyn
500 Dilynwyr Dilyn
- Cofrestru -
Ad image

Y newyddion diweddaraf

Tŷ Pawb i gynnal Parth Cefnogwyr Teuluol i Ferched Cymru yn Ewro 2025 ddydd Sadwrn yma!
Tŷ Pawb i gynnal Parth Cefnogwyr Teuluol i Ferched Cymru yn Ewro 2025 ddydd Sadwrn yma!
Digwyddiadau Pobl a lle Gorffennaf 2, 2025
Cyfle am fwyty neu gaffi yng nghanol Wrecsam
Cyfle am fwyty neu gaffi yng nghanol Wrecsam
Y cyngor Gorffennaf 2, 2025
Food Waste Recycling Caddy
Awgrymiadau defnyddiol i gadw’ch cadi bwyd yn ffres yr haf hwn
Datgarboneiddio Wrecsam Pobl a lle Y cyngor Gorffennaf 1, 2025
Gwybodaeth
Oedi mewn casgliadau biniau oherwydd tân mewn gwaith ailgylchu
Y cyngor Gorffennaf 1, 2025

Efallai yr hoffech weld y rhain hefyd

Tŷ Pawb i gynnal Parth Cefnogwyr Teuluol i Ferched Cymru yn Ewro 2025 ddydd Sadwrn yma!
DigwyddiadauPobl a lle

Tŷ Pawb i gynnal Parth Cefnogwyr Teuluol i Ferched Cymru yn Ewro 2025 ddydd Sadwrn yma!

Gorffennaf 2, 2025
Food Waste Recycling Caddy
Datgarboneiddio WrecsamPobl a lleY cyngor

Awgrymiadau defnyddiol i gadw’ch cadi bwyd yn ffres yr haf hwn

Gorffennaf 1, 2025
Canol Dinas Wrecsam yn llawn Lliwiau Llwybr Gwenyn i ddathlu peillwyr
Datgarboneiddio WrecsamPobl a lleY cyngor

Canol Dinas Wrecsam yn llawn Lliwiau Llwybr Gwenyn i ddathlu peillwyr

Mehefin 30, 2025
Ydych chi’n gobeithio aros yn Wrecsam yn ystod wythnos yr Eisteddfod yr haf hwn?
Busnes ac addysgDigwyddiadauPobl a lle

Ydych chi’n gobeithio aros yn Wrecsam yn ystod wythnos yr Eisteddfod yr haf hwn?

Mehefin 30, 2025
Wrexham County Borough Council
//

Mae Newyddion y Cyngor yn darparu’r holl newyddion diweddaraf gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam.

Dolenni cyflym

  • Rhestr ddarllen
  • Fy Niweddariadau
  • Cysylltwch â’r cyngor
  • Polisi preifatrwydd

Prif storiau

Tanysgrifiwch i’n bwletin newyddion a chael y newyddion a’r wybodaeth ddiweddaraf gan Gyngor Wrecsam.

Newyddion Cyngor Wrecsam
Dilynwch NI

© 2023 Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam

Wedi’i dynnu oddi ar y rhestr ddarllen.

Undo
Wrexham Council News
Welcome back!

Sign in to your account

Lost your password?
  • Cymraeg
  • English