Sut ydych chi’n gwneud i adeilad rhestredig Gradd II 167 oed edrych cystal â newydd ar y tu allan?
Mae’r ateb yr un mor frawychus ag y byddech chi’n ei ddisgwyl: Rydych chi’n glanhau pob bricsen ar yr adeilad, gan atgyweirio ac ailosod lle bo angen, tra’n ailgyflenwi’r morter wrth fynd ymlaen!
Am dirnod, adeilad canol y ddinas maint Adeiladau Sirol Wrecsam, gyda’i waliau tebyg i gastell o gerrig a gloddiwyd yn lleol a’i goedwig o dyredau a simneiau, gall maint tasg enfawr fel hon ymddangos yn aruthrol o aruthrol.
Yn ffodus, rydyn ni wedi dod â’r arbenigwyr i mewn!
- Cofrestru -
Tîm gyda phrofiad hanesyddol
Nid yw Midland Masonry yn ddieithriaid i adfer a chadw adeiladau hanesyddol. Mewn gwirionedd, dyma eu harbenigedd i raddau helaeth.
Mae’r cwmni o Swydd Amwythig yn rhan o’r tîm o gontractwyr sydd ar hyn o bryd yn adnewyddu Adeiladau’r Sir. Mae’r gwaith yn cael ei wneud fel rhan o brosiect mawr i drawsnewid yr adeilad yn ‘amgueddfa o ddau hanner’, sef atyniad cenedlaethol newydd o’r radd flaenaf a fydd yn gartref i Amgueddfa Wrecsam sydd wedi’i gwella a’i hehangu ac Amgueddfa Bêl-droed newydd i Gymru.
Ar gyfer gwaith arbenigol o’r math hwn, gall fod yn fantais wirioneddol i fod yn gyfarwydd â’r adeilad yr ydych yn gweithio arno,
Yn cyflwyno saer maen, Andy Bickley, yr union Saer Maen a weithiodd ar adeilad yr amgueddfa yn ystod y prosiect adnewyddu mawr diwethaf, yn ôl yn 1996.
Eglura Andy: “Pan wnaethom ni weithio ar adeilad yr amgueddfa am y tro cyntaf yn 1996, doedd y gwaith carreg ddim wedi cael ei lanhau ers amser maith. Roedd peth ohono wedi troi’n ddu mewn gwirionedd.
“Yn ôl wedyn, fe ddefnyddion ni bowdr llwch sialc wedi’i gymysgu ag aer a dŵr ar bwysedd isel iawn i lanhau’r holl waith cerrig yn ofalus. Mae hyn yn glanhau’r blociau cerrig heb eu difrodi ac yn gadael holl farciau offer y seiri maen gwreiddiol heb eu cyffwrdd.
Dod â’r adeilad yn ôl i’w orau
Mae Andy’n parhau: “Mae dau ohonom wedi bod yn gweithio ar hyn ers i ni ddechrau ym mis Hydref. Rwy’n delio ag ailbwyntio, sy’n golygu torri’r morter neu sment o amgylch pob bloc carreg, yna rhoi morter calch yn ei le. Mae’r morter newydd yn debyg i’r hyn fyddai wedi cael ei ddefnyddio’n wreiddiol ar yr adeilad hwn ac mae’n llawer gwell na sment mewn gwirionedd. Mae’n fandyllog ac yn anadlu, sy’n helpu i ddiogelu a chadw’r gwaith carreg o’i amgylch.
“Yn ogystal ag ailosod y morter sydd wedi erydu/ar goll, rydym hefyd yn atgyweirio ac yn ailosod cerrig sydd wedi erydu/pydru lle teimlwn fod angen helpu i gadw’r gwaith carreg o’n cwmpas.
“Rydym yn dechrau o’r brig ac yn araf yn gweithio ein ffordd i lefel y ddaear. Bydd y broses gyfan yn cymryd tua phump neu chwe mis.”
“Cyn gweithio ar yr amgueddfa, buon ni’n gweithio ar adnewyddu Marchnadoedd Wrecsam. Dyma adeilad lleol arall rydyn ni wedi gweithio arno o’r blaen. Yn wir, dyma oedd un o’r prosiectau cyntaf i mi weithio arno fel saer maen, nôl yn 1992.”
Cysylltiad Wrecsam
Mae yna reswm da pam mae pobl leol yn aml yn dweud bod adeilad yr amgueddfa yn edrych yn ‘unigryw Wrecsam’; daeth y cerrig ar gyfer yr adeilad gwreiddiol o chwarel yng Nghefn Mawr, ychydig filltiroedd i ffwrdd.
Mae’r chwarel wedi cau ers tro, ond mae’r gwaith carreg lliw tywod hawdd ei adnabod i’w weld o hyd ar adeiladau adnabyddus ar draws y ddinas ac yn y sir ehangach. Gan gynnwys Marchnad y Cigyddion a waliau stadau Wynnstay a Phlas Power.
Dywedodd y Cynghorydd Paul Roberts: “Mae adeilad amgueddfa Wrecsam yn un o dirnodau mwyaf adnabyddus y ddinas, felly mae’n hanfodol bod y gwaith o warchod yr adeilad yn cael ei wneud i’r safon uchaf. Gyda’r arbenigwyr profiadol hyn ar y safle, gallwn deimlo’n dawel ein meddwl bod yr adeilad mewn dwylo diogel. Bydd yn dipyn o olygfa gweld tu allan cyfan yr adeilad godidog hwn yn cael ei lanhau pan mae’r amgueddfa newydd yn agor yn 2026.”
Atyniad cenedlaethol newydd i Wrecsam
Mae’r prosiect i greu ‘Amgueddfa Dau Hanner’ newydd yng nghanol dinas Wrecsam wedi hen ddechrau!
Mae gwaith adeiladu bellach wedi dechrau ar yr Adeiladau Sirol eiconig, 167 oed, rhestredig Gradd II yng nghanol dinas Wrecsam – cartref Amgueddfa Wrecsam ers 1996.
Pan fydd yr adeilad yn ailagor i’r cyhoedd yn 2026, bydd yn gartref i Amgueddfa Wrecsam sydd wedi’i gwella a’i hehangu, ochr yn ochr ag amgueddfa bêl-droed gyntaf erioed Cymru.
Gydag orielau newydd o’r radd flaenaf ac adeilad wedi’i adnewyddu a’i ymestyn yn llwyr, mae’r amgueddfa ar fin bod yn atyniad cenedlaethol newydd o safon fyd-eang i Wrecsam, gan ddenu miloedd o ymwelwyr o bob rhan o Gymru – a thu hwnt!
Bydd yr amgueddfa bêl-droed newydd yn dathlu pêl-droed Cymru, ddoe a heddiw, yn ei holl amrywiaeth, o glybiau llawr gwlad i’r timau cenedlaethol, yn ogystal ag amlygu llwyddiannau hanesyddol Wrecsam yn y gamp a dathlu treftadaeth gyfoethog y Fwrdeistref Sirol.
Bydd orielau newydd yn cael eu creu i arddangos casgliadau Amgueddfa Wrecsam, sy’n golygu gwell profiad i ymwelwyr a lleoliad modern o’r radd flaenaf ar gyfer darganfod stori hynod ddiddorol a chyffrous ein rhanbarth yng Ngogledd Ddwyrain Cymru.
