Erthygl gwadd – Gwasanaeth Gwaed Cymru
Mae goroeswr canser o Gasnewydd yn galw am fwy o bobl i achub bywydau gyda Gwasanaeth Gwaed Cymru, ar ôl cyfarfod emosiynol i roi syrpreis i’w rhoddwr bôn-gelloedd.
Fe wnaeth Alison Belsham a’r rhoddwr bôn-gelloedd Rachel Rees, gyfarfod am y tro cyntaf mewn moment twymgalon a ddaliwyd ar gamera.
Fe wnaeth Rachel hedfan adref o Awstralia, gan ddisgwyl ymweld â’i ffrindiau ac anwyliaid yn ei thref enedigol, Llanelli. Yn ddiarwybod iddi, trefnodd teulu Rachel a’i derbynnydd bôn-gelloedd Alison, gyfarfod syrpreis iddi i’r ddwy gwrdd.
Cafodd y ddau eu ‘paru’ ar ôl i chwiliad byd-eang brys gael ei gynnal yn 2017, ar ôl i Alison gael diagnosis o Lewcemia am yr eildro. Achubwyd ei bywyd gan ddieithryn llwyr a oedd yn byw dim ond 90 munud i ffwrdd. Ar Ddiwrnod Rhoddwyr Mêr Esgyrn y Byd (dydd Sadwrn 21 Medi), mae Alison a Rachel yn gobeithio y bydd eu stori yn annog mwy o bobl i ymuno a helpu yn y frwydr yn erbyn canser y gwaed.
Wrth siarad am ei salwch, dywedodd Alison, “Roedd fy nhriniaeth gychwynnol yn cynnwys pum rownd o gemotherapi, a oedd yn ymddangos yn llwyddiannus. Ond ar ôl blwyddyn a hanner yn rhydd o ganser, cefais alwad ffôn i ddweud bod fy nghanser wedi dychwelyd. Roedd y newyddion yn gwbl ddinistriol i mi a fy nheulu wrth i’r dyfodol, unwaith eto, ddod yn ansicr.
“ Esboniodd fy Meddyg i mi pa mor bwysig oedd hi nawr i ddod o hyd i roddwr, gan mai trawsblaniad bôn-gelloedd oedd y gobaith olaf o achub fy mywyd.”
Er gwaethaf y ffaith bod mwy na 40 miliwn o wirfoddolwyr bôn-gelloedd ar draws y byd, ni fydd tri o bob deg claf yn dod o hyd i roddwr addas.
Gan dynnu sylw at y pwysigrwydd o ddod o hyd i rywun sy’n cydweddu, meddai Alison, “Ni ellir byth dweud ‘diolch’ digon, ni fydd byth digon o eiriau i fynegi rhywun yn gwneud rhywbeth fel ‘na. Rydw i nawr yn cael y cyfle i fyw bywyd llawn, treulio amser gwerthfawr gyda fy mhlant, a gweld fy ŵyr yn tyfu i fyny.”
Roedd y trawsblaniad a gafodd Alison yn defnyddio bôn-gelloedd iach Rachel, y rhoddwr, i gymryd lle ei chelloedd ei hun oedd yn achosi canser. Ers hynny, mae Alison wedi bod yn rhydd o ganser.
Dywedodd Rachel, “Rwyf mor falch ohoni, yn falch o’i hadferiad, yn falch o’i dycnwch ac rwyf mor ddiolchgar iddi estyn allan i gwrdd â mi. Rwyf mor falch o weld Alison yn hapus ac yn iach; mae cael ein teuluoedd yn cyfarfod wedi bod mor arbennig.”
Dywedodd Pennaeth Cofrestr Rhoddwyr Mêr Esgyrn Cymru, Christopher Harvey, “Mae cleifion canser y gwaed ar draws y byd yn wynebu’r weithred o chwilio bob dydd, fel mater o frys, am rywun y mae eu bôn-gelloedd yn cydweddu. Mae’r gofynion ar gyfer paru claf â rhoddwr yn benodol iawn, ond mae’r cyfle i ddod o hyd i rywun sy’n cydweddu yn cynyddu wrth i fwy o wirfoddolwyr gofrestru.
“Os ydych chi rhwng 16-30 oed ac o gefndir Cawcasaidd, neu 16-45 oed ac o gefndir du, Asiaidd, hil gymysg neu ethnig leiafrifol, fe allech chi fod yr un person yn y byd a allai fod yn cydweddu – a dyna pam rydyn ni’n annog mwy o bobl i ymuno â’n Cofrestr, a helpu pobl fel Alison pan maen nhw ei angen fwyaf.
“Dydy hi erioed wedi bod yn haws ymuno. P’un a ydych yn gymwys, neu’n adnabod rhywun a allai fod yn gymwys, siaradwch am y Gofrestr hon sy’n newid bywydau, a helpwch i roi cyfle i fwy o gleifion oresgyn eu salwch.”
Mae dwy ffordd i ymuno â chofrestr mêr esgyrn Gwasanaeth Gwaed Cymru; trwy ofyn am becyn swab ar-lein sy’n cael ei ddanfon i’ch cartref neu wrth roi gwaed. I gefnogi neu gofrestru, ewch i www.welshblood.org.uk.