Ar Medi 21, bydd Amgueddfa Wrecsam, am y tro cyntaf yn arddangos ingot plwm Rhufeinig a ddarganfuwyd ger Yr Orsedd, i’r gogledd o Wrecsam y llynedd.
Cafodd yr ingot ei ddarganfod gan ddatguddiwr lleol Rob Jones wnaeth hysbysu’r Swyddog Darganfyddiadau lleol (GDd Cymru) ar gyfer Cynllun Hynafiaethau Cludadwy Cymru (PAS Cymru) a leolir yn Amgueddfa Wrecsam ar unwaith, gan alluogi i’r gwrthrych gael ei archwilio tra roedd yn parhau yn y ddaear.
Dywedodd Steve Grenter, Arweinydd Treftadaeth ac Archifau “Mae’r ingot yn cynnwys arysgrif wedi’i fowldio’n fanwl sy’n cynnwys yr enw Marcus Trebellius Maximus, llywodraethwr talaith Britannia rhwng 63 a 69 Oed Crist, yn ystod teyrnasiad yr Ymerawdwr Nero. Ni chanfuwyd unrhyw arysgrifiadau eraill gyda’i enw erioed o’r blaen yn y DU, a dyna pam ei fod wedi denu cymaint o gyffro cenedlaethol.
Efallai bod eich symptomau ddim yn ddifrifol ond dylech dal cael prawf am Coronafeirws
Roedd cloddio plwm ac arian yn reswm sylweddol dros yr ymosodiad ar Brydain o dan yr Ymerawdwr Claudius yn 43 Oed Crist. Rydym yn gwybod fod y Rhufeiniaid wedi ecsbloetio’r adnoddau mwynau yn Sir y Fflint ac o bosibl Y Mwynglawdd, ond nid oes gennym dystiolaeth glir yn y safle diwethaf.
Nid yw’n hysbys ar hyn o bryd o ble y daeth y plwm yn ingot Yr Orsedd, er bod gwaith i gadarnhau hyn ar y gweill ym Mhrifysgol Lerpwl ar hyn o bryd. Rydym yn aros am ganlyniadau eu hymchwil.”
Dywedodd y Cynghorydd Hugh Jones, Aelod Arweiniol dros Bobl – Cymunedau, Partneriaethau, Gwarchod y Cyhoedd a Diogelwch Cymunedol: “Dymuna Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam gydnabod cefnogaeth Cyngor y Celfyddydau Lloegr/Arian Grant Prynu, yr Ymddiriedolaeth Headley, Cyfeillion Amgueddfeydd Wrecsam a PAS Cymru i alluogi’r amgueddfa gadw’r ingot yma yng ngogledd ddwyrain Cymru. Mae ingot plwm Yr Orsedd yn ddarn arall yn y pôs hwn o hanes cynnar ein hardal ac fel cynghorydd lleol Yr Orsedd mae’n wych ei weld yn cael ei arddangos ble gall bryfocio a helpu i ateb cwestiynau am fywyd yma bron i 2,000 o flynyddoedd yn ôl.”
Mae mynediad yn rhad ac am ddim. Oriau agor: Dydd Llun – Dydd Sadwrn 11am tan 4pm.
I gael rhagor o wybodaeth, ffoniwch 01978 297460.
YMGEISIWCH RŴAN
