… ac rydych chi wedi gwneud eich camgymeriad cyntaf.
Peidiwch â phoeni – dydan ni ddim yma i’ch twyllo chi.
A fedrwn ni ddim eich beio am glicio ar y ddolen – mae’n dod gan y Cyngor, ac rydym yn ffynhonnell newyddion y gallwch ymddiried ynddi.
Ond mae tactegau fel teitlau deniadol ac esgus bod yn bobl y gallwch ymddiried ynddynt yn ddau o’r gwahanol dactegau y bydd sgamwyr yn eu defnyddio i gymryd eich arian.
CELFYDDYDAU, MARCHNADOEDD, CYMUNED – COFRESTRWCH I DDERBYN NEWYDDION O TŶ PAWB .
Mae rhai ohonynt yn eithaf amlwg ac yn hawdd sylwi arnynt; mae eraill yn fwy cyfrwys a soffistigedig.
Ond mae pob un ohonynt yn cael eu gwneud gyda’r nod o fynd ag arian oddi arnoch – yr unig bobl fydd â llwyth o arian yn y pen draw fydd y sgamwyr eu hunain.
Mis Ymwybyddiaeth Sgamiau
Rydym eisiau eich helpu i fod yn wyliadwrus rhag sgamiau ariannol a chyfreithiol, wrth i’n tîm Safonau Masnach ymuno â Mis Ymwybyddiaeth Sgamiau, sy’n cael ei gynnal drwy fis Mehefin.
Cafodd dros 1200 o sgamiau ariannol a chyfreithiol eu hadrodd i’r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ym mlwyddyn ariannol 2017/18 – cynnydd o tua chwech y cant ar y flwyddyn flaenorol.
A’r golled ganolrif ar gyfer y sgamiau oedd tua £330 – swm eithaf sylweddol i’w cholli, yn arbennig os gellir ei osgoi yn rhwydd drwy gadw’n effro i’r perygl.
Sgamiau Buddsoddi
Rhai o’r sgamiau sydd efallai’n ymddangos yn fwyaf deniadol yw’r sgamiau buddsoddi, lle mae sgamwyr yn cymryd arnynt eu bod yn ganolwyr neu’n bobl broffesiynol ac yn darbwyllo eu dioddefwyr i drosglwyddo symiau mawr o arian.
Gall y rhain gynnwys gwefannau ffug sy’n cynnig buddsoddiadau mewn crypto-arian fel Bitcoin – ond yn methu â thalu’n ddiweddarach.
Mae Sgamwyr yn aml yn smalio eu bod yn froceriaid stociau ac yn gofyn i farcwyr osod betiau ar gyfranddaliadau ffug, gan weithiau gynnig elw mawr – gwiriwch a ydynt ar Gofrestr yr FCA ac nad ydynt ar y rhestr rhybuddio o gwmnïau i’w hosgoi (dolen gyswllt Saesneg).
Ac maent weithiau’n rhyng-gipio negeseuon e-bost gan gyfreithwyr dilys a chael cyllid o gyfnewidiau eiddo wedi eu cyfeirio at eu cyfrif banc. Rheol dda yw gwirio a ydynt ar yr Awdurdod Rheoleiddio Cyfreithwyr (dolen gyswllt Saesneg) i weld a ydynt yn ddilys.
“Mae hwn a’r llall yn dweud fod hwn yn fargen anhygoel…”
Fel y dywedodd Abraham Lincoln unwaith: “Peidiwch â chredu popeth rydych yn ei ddarllen ar y we”.
Defnyddiwch ychydig o amheuaeth pan welwch chi bethau’n cael eu dyfynnu ar-lein (gan gynnwys yr uchod!).
Bydd sgamwyr yn defnyddio dyfyniadau ffug i wneud i’r hyn maent yn ei gynnig ymddangos ychydig yn fwy dilys, gan yn aml ddefnyddio enwau yr ymddiriedir ynddynt i wneud i ddeliau amheus ymddangos yn ddeniadol.
Neu weithiau, mae’n rhywbeth mor syml â rhoi llun i berson ar y ddolen neu’r stori, neu arwain darllenwyr i gredu eu bod wedi eu cynnwys mewn rhyw ffordd.
Ond yn y rhan fwyaf o achosion o’r fath, does dim o gwbl gan y person a ddyfynnir i’w wneud â’r hyn sy’n cael ei werthu.
Cynghorion syml – pethau i’w cofio
Os ydynt yn trio eu lwc ar stepen y drws neu’n dwyllwyr craff, mae rhai rheolau syml i’w dwyn i’w cofio wrth ddelio â sgamwyr i’w helpu i gadw eich arian.
- Byddwch yn wyliadwrus os oes rhywun yn cysylltu â chi yn ddirybudd, hyd yn oed os yw’n dod gan enw rydych yn ei adnabod
- Peidiwch â rhuthro – ni ddylai fyth fod angen i chi wneud penderfyniad yn y fan a’r lle.
- Peidiwch byth ag anfon arian i rywun nad ydych erioed wedi cwrdd â nhw.
- Peidiwch byth â rhoi eich manylion banc oni bai eich bod yn sicr y gallwch ymddiried yn y person sy’n cysylltu â chi
- Cerddwch i ffwrdd o hysbysebion swydd sy’n gofyn am arian o flaen llaw.
- Nid yw cwmnïau cyfrifiadurol go iawn yn gwneud galwadau ffôn digymell i’ch helpu i drwsio eich cyfrifiadur.
- Ydych chi’n amau twyll? Rhowch y ffôn i lawr, arhoswch am bum munud i glirio’r llinell neu defnyddiwch ffôn arall i ffonio
- Dull gwerthu sy’n ceisio eich perswadio? Dywedwch: “Na, dim diolch” – nid oes unrhyw reidrwydd arnoch i drosglwyddo eich arian, dim ots pa mor gwrtais yw’r unigolyn
- Peidiwch â dioddef yn dawel – siaradwch am dwyll
Yn fwy na dim, cofiwch y Rheol Euraidd – os yw’n swnio’n rhy dda i fod yn wir, mae’n debygol o fod.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â’n tîm Safonau Masnach ar 01978 298997 neu drwy e-bostio tradingstandards@wrexham.gov.uk
(Yn anffodus does dim arian am ddim!)
Cofrestrwch i dderbyn newyddion a diweddariadau gan Tŷ Pawb
DERBYN NEWYDDION O TŶ PAWB
